Bảo vệ môi trường lưu vực sông Đồng Nai: Chưa được quan tâm đúng mức

“Đề án này tôi theo đuổi từ nhiều năm, 9 năm đấu tranh kiên trì mới được, nhưng cảm tưởng dự cuộc họp ra mắt hôm nay không được vui. Khi các đồng chí gặp tôi đều bức xúc nhưng chỉ có một nửa đến dự. Tôi nghĩ lẽ ra phải có khí thế hừng hực chứ?”. Bộ trưởng Bộ Tài nguyên - Môi trường Phạm Khôi Nguyên đã bộc bạch như vậy tại lễ ra mắt và tổ chức phiên họp đầu tiên của Ủy ban Bảo vệ môi trường lưu vực hệ thống sông Đồng Nai (gọi tắt là Ủy ban sông Đồng Nai do Chủ tịch UBND TPHCM Lê Hoàng Quân làm Chủ tịch), tổ chức ngày 24-6, tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.

Việc thành lập tổ chức này thực hiện theo Quyết định số 157/2008/QĐ-TTg ngày 1-2-2008 của Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, Ủy ban sông Đồng Nai là tổ chức chỉ đạo, điều phối liên ngành, liên vùng để thống nhất thực hiện đề án bảo vệ môi trường lưu vực hệ thống sông Đồng Nai đến năm 2020. Hệ thống lưu vực sông Đồng Nai gồm 12 tỉnh, thành có hệ thống sông Đồng Nai chạy qua.

Trước mắt đến năm 2010 sẽ tiếp tục triển khai xử lý các cơ sở ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, 100% các cơ sở sản xuất xây dựng mới phải áp dụng công nghệ sạch, ít gây ô nhiễm và thân thiện với môi trường; phấn đấu 80% các khu công nghiệp, khu chế xuất khu công nghệ cao có hệ thống xử lý nước thải tập trung…

Phát biểu tại cuộc họp, ông Trần Ngọc Thới, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho rằng, lưu vực sông Đồng Nai đi qua 12 tỉnh thành, 1.360km, gồm 5 con sông, nhưng vì ô nhiễm quá mức, nên cần có chuyên trách. Phải biết nó thải gì, lần theo dấu vết, đặc biệt là nguồn xả thải của cơ sở sản xuất. “Trên lưu vực sông Đồng Nai, việc cấp phép những dự án mang hình “viên đạn” phải có sự thống nhất bằng văn bản của Ủy ban sông Đồng Nai. Muốn làm sạch phải đi từ nguồn đi xuống, bởi cuối nguồn có làm sạch đi nữa mà đầu nguồn cứ xả thải thì đâu lại vào đó”.

Trong khi đó, bà Trần Thị Kim Vân, Phó chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương khẳng định, sẽ không thu hút ngành dệt nhuộm gây ô nhiễm nặng - trước đó tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũng hạn chế thu hút đầu tư trong lĩnh vực gây ô nhiễm nặng.

Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên nói rõ, ủy ban này chỉ điều hòa phối hợp chứ không quyết định cụ thể, bởi trên địa bàn của tỉnh nào thì chủ tịch UBND tỉnh đó quyết định toàn bộ vấn đề. Tuy nhiên, khi Ủy ban ra đời, việc thông qua dự án đầu tư cho địa phương nào liên quan đến môi trường thì các tỉnh còn lại đều phải có ý kiến, chẳng hạn sản xuất alumin làm ảnh hưởng môi trường cho hạ lưu thì các địa phương cùng phải có ý kiến. Bộ trưởng cũng cho biết, hiện có 5 tổ chức quốc tế rất lớn muốn nhảy vào lưu vực sông Đồng Nai nhằm khai thác lấy thị phần khí thải.