Nâng tầm kỹ năng lao động Việt Nam trong tình hình mới

"Nâng tầm kỹ năng lao động Việt Nam trong tình hình mới" là chủ đề của Hội thảo quốc tế do Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp (Bộ LĐ-TB&XH) tổ chức chiều 4/10.

 

Hội thảo là một trong chuỗi các hoạt động hưởng ứng kỷ niệm ngày Kỹ năng lao động Việt Nam 4/10, qua đó tiếp tục lấy ý kiến các chuyên gia quốc tế, trong nước nhằm hoàn thiện dự thảo Đề án Nâng tầm kỹ năng lao động Việt Nam theo kế hoạch được phê duyệt tại Nghị quyết số 50/NQ-CP ngày 20/5/2021 của Chính phủ.

 

Theo Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp (GDNN) hiện nay, lực lượng lao động Việt Nam có khoảng hơn 51 triệu người, chiếm trên 55% dân số. Đây là đội ngũ những người trực tiếp làm ra của cải, vật chất, dịch vụ, góp phần làm tăng năng suất lao động, tăng năng lực cạnh tranh và là nguồn lực, động lực thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

 

Chất lượng và trình độ kỹ năng của người lao động càng đóng vai trò quan trọng và mang ý nghĩa lớn hơn trong bối cảnh thời kỳ dân số vàng và ứng phó với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 cũng như thực hiện mục tiêu kép vừa phát triển kinh tế, vừa phải phòng chống đại dịch COVID-19.

 

Việc chăm lo phát triển lực lượng lao động có kỹ năng nghề, đặc biệt là lao động có kỹ năng nghề cao theo đó được Đảng và nhà nước ta coi là nhiệm vụ, giải pháp chiến lược nhằm thúc đẩy tăng trưởng GDP, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia trong tình hình mới và hướng đến hoàn thành mục tiêu cụ thể của Nghị Quyết tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII Đảng.


Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Nguyễn Thị Hà phát biểu tại hội thảo. 
 

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Nguyễn Thị Hà nhấn mạnh, trong một bối cảnh đất nước đang chịu ảnh hưởng lớn từ đại dịch COVID-19, thị trường lao động và việc làm có nhiều biến động, Bộ đã tham mưu nhiều chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh; đồng thời đã cùng các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp và các cơ sở GDNN triển khai các chương trình, hoạt động về phát triển kỹ năng nhằm đáp ứng yêu cầu thị trường lao động và các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

 

Cụ thể, về cơ chế chính sách, Bộ đã và đang tiếp tục hoàn thiện, sửa đổi, bổ sung các văn bản hướng dẫn Luật GDNN, Luật Giáo dục, Bộ Luật Lao động, Luật Việc làm. Đề xuất Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành các chính sách hỗ trợ đào tạo nghề, nâng cao kỹ năng nghề nghiệp cho người lao động, người sử dụng lao động bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh COVID-19. Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Kế hoạch triển khai Khung trình độ quốc gia Việt Nam đối với các trình độ giáo dục nghề nghiệp và Chương trình “Đào tạo, đào tạo lại nâng cao kỹ năng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư”. 

 

Đặc biệt, trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 phức tạp, Bộ đã ban hành và triển khai kế hoạch truyền thông GDNN giai đoạn 2021-2025; đẩy mạnh tuyển sinh, đào tạo theo hình thức trực tuyến, kể cả phương thức đào tạo đối với những lớp theo đặt hàng của Nhà nước, doanh nghiệp. Một năm qua đã công bố bổ sung 19 tiêu chuẩn kỹ năng nghề quốc gia (nâng tổng số lên 199 nghề đã ban hành tiêu chuẩn) và đánh giá kỹ năng nghề quốc gia cho 11 ngàn người lao động (nâng tổng số lên 73 ngàn người lao động được đánh giá) …

 

“Các hoạt động trên đã góp phần lan tỏa cảm hứng, truyền động lực, đam mê kỹ năng nghề đến HSSV và những người lao động trẻ; nêu cao giá trị nghề nghiệp, củng cố lòng yêu nghề, yêu lao động và đề cao kỹ năng nghề trong xã hội” – Thứ trưởng khẳng định.

 

Đóng góp ý kiến, bà Nguyễn Hồng Hà, đại diện lâm thời Văn phòng Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) đánh giá, phát triển kỹ năng cho người lao động luôn là ưu tiên hàng đầu trên thế giới. Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là con đường để Việt Nam hiện thực hoá mục tiêu đề ra. Tuy nhiên, báo cáo của Bộ LĐ-TB&XH thực hiện vừa qua cũng cho thấy đến hết quý II/2021, Việt Nam có 51,1 triệu người lao động, song tỷ lệ qua đào đạo rất thấp, con số này cho thấy nhu cầu đào tạo lại, nâng cao kỹ năng cho người lao động rất lớn, nhất là đại dịch COVID-19 cũng đang thách thức việc tiếp cận việc làm của người lao động khi thị trường lao động Việt Nam đang bị thu hẹp.

 

Theo chuyên gia đến từ ILO, xây dựng chính sách, chương trình đào tạo, đầu tư vào lĩnh vực đào tạo việc làm cần đặt lên hàng đầu. Đồng thời, thúc đẩy các cơ hội cho người lao động dựa trên lợi thế kinh tế địa phương nhằm phát triển kỹ năng học tập một lần là đủ sang học tập suốt đời, nâng cao năng lực cho người lao động, thích ứng với cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0.


Hội thảo là một trong chuỗi các hoạt động hưởng ứng kỷ niệm ngày Kỹ năng lao động Việt Nam 4/10
 

Trong khi đó, bà Trần Lan Anh - Giám đốc Văn phòng giới sử dụng lao động, Phòng Thương mại Công nghiệp Việt Nam cho rằng doanh nghiệp có vai trò quan trọng trong việc xây dựng, nâng tầm kỹ năng nghề cho lao động.

 

VCCI đã khảo sát tại 400 doanh nghiệp về việc các kỹ năng lao động cần có. Theo đó, một số kỹ năng số được nhiều doanh nghiệp, người lao động rất coi trọng. Trên 80% doanh nghiệp lớn có nhu cầu sử dụng công nghệ cho phát triển. Trong khi đó, con số này với doanh nghiệp nhỏ chỉ khoảng 40-50%. 

 

100% doanh nghiệp đều nhận thấy vai trò của dạy nghề, nhưng có tới hơn 40% doanh nghiệp trong khảo sát cho biết họ đánh giá thấp chất lượng giáo dục nghề nghiệp tại địa phương và cho biết phải đào tạo lại khi tuyển dụng lao động.

 

Bà Trần Lan Anh cho rằng cần có khung tiêu chuẩn để nâng cao hiệu quả đào tạo nghề nhằm phù hợp với khung tiêu chuẩn trong nước quốc tế. Đây cũng là căn cứ để doanh nghiệp áp dụng khi cần đào tạo. Bên cạnh đó, theo bà, bản thân doanh nghiệp cũng cần đa dạng hình thức đào tạo: Đào tạo trực tiếp, liên kết với cơ sở GDNN đào tạo… hướng tới nâng cao kỹ năng cho lao động./.