Bảo vệ nguồn nước để giữ sự sống

Nước gắn chặt với sự tồn tại và phát triển của sự sống, đồng thời là nguồn tài nguyên quan trọng để tạo ra năng lượng, phục vụ cho hoạt động sản xuất công nghiệp, nông nghiệp…

Trong những năm qua, nhờ nguồn tài nguyên nước dồi dào, phong phú, nên tỉnh đã đầu tư xây dựng nhiều nhà máy thủy điện, cung cấp nguồn năng lượng sạch, hoà vào lưới điện quốc gia.

Ông Nguyễn Duy Hùng, Trưởng phòng Quản lý tài nguyên nước và khí tượng thủy văn, Sở Tài nguyên và Môi trường Lào Cai cho biết: “Hiện tại, trên địa bàn tỉnh Lào Cai đã có 33 nhà máy thủy điện đang hoạt động, cùng với đó là 36 nhà máy điện đang trong quá trình xây dựng, hoàn thiện. Bên cạnh đó, nguồn tài nguyên nước còn có vai trò quan trọng, góp phần cho sự phát triển công nghiệp, nông nghiệp của tỉnh…”. Hiện tại, hệ thống sông, suối, hồ… trên địa bàn tỉnh mỗi năm cung cấp hàng triệu m3 nước, phục vụ tưới tiêu hàng nghìn ha cây nông nghiệp; cung cấp nước cho các nhà máy tại các khu công nghiệp: Tằng Loỏng, Bắc Duyên Hải, Đông Phố Mới...; là môi trường lý tưởng để người dân địa phương nuôi thủy sản, đặc biệt là những loài cá nước lạnh có giá trị kinh tế cao; thúc đẩy phát triển giao thông đường thủy; khai thác tiềm năng, lợi thế của các dòng sông, suối, hồ vào hoạt động du lịch, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, nâng cao đời sống người dân.

Tài nguyên nước cung cấp nguồn năng lượng sạch cho cuộc sống.

Nguồn tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh dồi dào, phong phú, nhưng do địa hình phức tạp, nên mật độ phân bố không đồng đều. Hiện, ở các huyện vùng cao như Mường Khương, Si Ma Cai… nguồn tài nguyên nước rất hạn chế, nhất là vào mùa khô. Biến đổi khí hậu là một trong những nguyên nhân khiến lượng nước phân bố không đều, biên độ nước giữa mùa khô và mùa mưa ngày càng nới rộng… Theo tính toán của các cơ quan chức năng, lượng nước trung bình hằng năm ở các huyện vùng cao, như Si Ma Cai, Mường Khương chỉ bằng khoảng 50% so với toàn tỉnh. Để khắc phục tình trạng này, trong những năm qua, các cơ quan chức năng của tỉnh đã phối hợp với các tổ chức trong và ngoài nước thực hiện các dự án cung cấp nước hợp vệ sinh cho người dân các xã vùng cao như: Xây bể đựng nước mưa; bể lọc, chứa; khoan giếng; lắp đường ống dẫn nước… Tuy nhiên, kết quả đạt được vẫn ở mức hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu tối thiểu của người dân ở các xã khó khăn về nguồn nước. “Trong những năm tiếp theo, các đơn vị liên quan sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan chức năng để bảo vệ, khai thác, sử dụng có hiệu quả nguồn tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh, đồng thời, tìm những giải pháp tốt nhất để có nguồn nước hợp vệ sinh, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của người dân vùng cao” - ông Hùng cho biết thêm.

Trong thời gian vừa qua, có một vài xí nghiệp, đơn vị khai thác chế biến khoáng sản trên địa bàn tỉnh thiếu ý thức trong việc bảo vệ môi trường, nhất là nguồn tài nguyên nước. Nhiều nhà máy thủy điện đang hoạt động không đảm bảo việc vận hành duy trì dòng chảy tối thiểu theo quy định, không giám sát lưu lượng nước đến và lượng nước xả; một số nhà máy, xí nghiệp đã xả thải trực tiếp nguồn nước bẩn, nhiễm hoá chất độc hại ra môi trường… Trong năm 2014, các cơ quan chức năng đã tiến hành kiểm tra và xử phạt hành chính với số tiền 190 triệu đồng, đồng thời buộc phải thực hiện đầy đủ các quy định về bảo vệ tài nguyên nước đối với 5 đơn vị. Trong đời sống sinh hoạt thường ngày, không ít người dân sử dụng nguồn nước và các nguồn năng lượng khác một cách lãng phí, chưa có ý thức tiết kiệm, điều đó không chỉ thiệt hại về kinh tế mà còn gây lãng phí nguồn tài nguyên nước nói riêng và tài nguyên thiên nhiên nói chung.

Để công tác quản lý, sử dụng hiệu quả tài nguyên nước, đáp ứng được yêu cầu trong giai đoạn hiện nay, trong những năm qua, các cấp, ngành của tỉnh đã triển khai tốt Luật Tài nguyên nước, các thông tư, nghị định… Sở Tài nguyên và Môi trường cũng ban hành nhiều văn bản triển khai thực hiện quản lý, khai thác và sử dụng tài nguyên nước đến các cơ quan, doanh nghiệp, gia đình… Bên cạnh đó, Sở tiến hành nhiều đợt tuyên truyền phổ biến pháp luật về tài nguyên nước đối với đông đảo nhân dân, các đối tượng khai thác sử dụng nước và cho cán bộ thực hiện công tác quản lý tài nguyên nước cấp cơ sở. Để từng bước triển khai quy hoạch tài nguyên nước và hoàn thiện mạng lưới quan trắc tài nguyên nước, các cơ quan chức năng đã tiến hành điều tra khảo sát vị trí xây dựng thêm các trạm quan trắc mặt nước ở suối Ngòi Đum, Ngòi Phát, Ngòi Đường; lắp đặt các trạm quan trắc nước dưới đất tại Bát Xát, Bắc Hà, thành phố Lào Cai và trạm đo mưa nhân dân. Thời gian tới, sở tiếp tục khảo sát thêm những vị trí để hoàn thiện mạng lưới quan trắc, đảm bảo theo dõi, giám sát các hoạt động ở các nguồn nước trên địa bàn tỉnh.

Nước giữ một vai trò đặc biệt trong đời sống và sự phát triển của con người. Do đó, việc bảo vệ tài nguyên nước đang trở thành vấn đề hết sức quan trọng của cộng đồng. Mỗi cá nhân, đơn vị cần nhận thức và có hành động thiết thực trong việc quản lý, khai thác và sử dụng nguồn tài nguyên nước, góp phần vào sự phát triển bền vững của xã hội.