Khuyến nghị về phát triển đập bền vững

Trong 2 ngày 7 – 8/11/2009, tại TP. Hòa Bình, Trung tâm Bảo tồn và Phát triển Tài nguyên nước Việt Nam tổ chức Hội thảo tập huấn các Khuyến nghị của Ủy ban Thế giới về Đập (WCD).

WCD chính thức thành lập và hoạt động từ năm 1998, xuất phát từ thực tế mâu thuẫn lợi ích giữa các nhà đầu tư xây dựng đập với cộng đồng người dân bản địa ngày càng có xu hướng khó dung hòa, do việc phân chia lợi ích không công bằng, những tác động xấu đến môi trường sinh thái mà trong đó người bản địa thường là đối tượng chịu thiệt thòi…

Qua 2 năm nghiên cứu, WCD nhận thấy căn nguyên dẫn đến những mâu thuẫn lợi ích ở trên là do phía xây dựng đập đã bỏ qua việc công nhận những người bị ảnh hưởng như là một đối tác quan trọng, không đưa họ tham gia vào quá trình xây dựng đập và nhiều dự án không đánh giá toàn diện về các yếu tố liên quan đến môi trường, văn hoá, xã hội của khu vực chịu ảnh hưởng.

Tuy nhiên, WCD được thành lập không phải để giải quyết các tranh chấp cụ thể nào, mà hoạt động dựa trên cơ sở những kiến thức chuyên môn sâu rộng của nhiều chuyên gia trên phạm vi toàn thế, về những lĩnh vực liên quan đến đập, đưa ra những khuyến nghị hữu ích, có cơ sở khoa học để việc xây dựng đập đạt được yếu tố bền vững, đem đến lợi ích hài hòa, cùng hưởng lợi giữa các bên liên quan (Chủ đầu tư và cộng đồng bản địa).

Việt Nam có mạng lưới sông ngòi dày đặc, trên đó hàng nghìn đập các loại được xây dựng để phục vụ nhiều mục đích: Tưới tiêu, điều tiết lũ, thủy điện… Vì vậy, đảm bảo bền vững, an toàn cho các đập cũng là một bảo đảm cho sự phát triển bền vững đât nước. Việc thực hiện các Khuyến nghị của WCD ở Việt Nam càng trở nên cần thiết, khi mà thời gian gần đây,những cơn lũ lớn liên tiếp đe dọa các đập thủy điện ở miền Trung.

Các chuyên gia tham dự hội thảo cho rằng các khuyến nghị của WCD rất phù hợp với điều kiện Việt Nam và có tính khả thi cao.

Trong quá trình tập huấn, Hội thảo đã tiến hành phân nhóm thảo luận về nhiều vấn đề liên quan đến tài nguyên nước, đặc biệt là vấn đề xây dựng thủy điện, như: Cơ hội, thách thức cũng như giải pháp phát triển thủy điện bền vững ở Việt Nam…