Quảng Trị: Hàng trăm hộ dân phải dùng nước nhiễm phèn

Mấy chục năm nay, 700 hộ thuộc thôn Trà Liên Tây, xã Triệu Giang (Triệu Phong - Quảng Trị) phải sống chung với nước nhiễm phèn nặng. Đất đai chật hẹp, ảnh hưởng nguồn nước mặn từ hạ nguồn sông Thạch Hãn, làm cho đời sống sản xuất, sinh hoạt của người dân nơi đây vốn đã chật vật nay càng khốn khó hơn!

4 thế hệ “nuốt” nước phèn

Thôn Trà Liên Tây, đối diện mặt trước là Quốc lộ, mặt sau là sông Thạch Hãn tưởng chừng như cái thế đắc địa xưa nay “trên bến dưới thuyền”. Ấy vậy mà, từ thuở khai thiên lập địa đến nay, Trà Liên Tây vẫn không khấm khá lên được bởi nguồn nước bị nhiễm phèn nặng! Xóm Tả Bồi (thuộc Trà Liên Tây) là địa phương bị nhiễm phèn nặng hơn cả. Vào mỗi nhà trong xóm, điều mà bất cứ ai cũng có thể nhận biết đầu tiên là bể lọc nước - nó như là “sản phẩm truyền thống” của làng. Những đứa trẻ sinh ra ở đây khi chưa biết mặt con chữ thì đã biết cách lọc nước, gạn phèn!

Cụ Nguyễn Thị Niệm (83 tuổi), một người dân sống lâu năm tại đây cho biết: “Nước đây từ xưa đến nay đều phải lọc hết. 10 gia đình may ra mới có một hộ khoan trúng được nước không có phèn. Gia đình tui sống ở đây đã 4 thế hệ, đã “quen” dùng thứ nước này”. Bể lọc nhà bà Niệm khá quy mô, được phân thành hai tầng. Lớp trên bỏ cát sạn, bao tải, vải để lọc. Hệ thống lọc được chảy xuống bể dưới và bắt vòi dẫn để hứng “nước sạch” dùng. Bà Niệm lấy tay dỡ tấm bao đã đặc sệt màu phèn đống cặn trong bể, nói: Cả làng ai cũng dùng bể lọc như nhà tui hết, nước đây mà không lọc thì múc lên chẳng biết dùng mần chi nữa. Tắm còn thấy “rợn” trong người huống chi là dùng ăn uống.

Nhiều người dân ở đây sống chung với “nước lọc” từ hệ thống lọc thủ công này cho biết, nước sau khi lọc kỹ vẫn thấy màu vàng lợm, đóng ở đáy thùng. Nếu tắm vào sẽ thấy ngứa, móng tay đóng từng cục đen, giặt áo quần sẽ mau mục. Không có nước sinh hoạt đã đành, nước tưới tiêu cho đồng ruộng cũng không khá hơn. Nhà bà Niệm cả gia đình gần chục miệng ăn, làm 5 sào lúa, 1,5 sào rau màu. Thế nhưng do tưới nước nhiễm phèn nên lúa bị bệnh vàng gốc, cho sản lượng thấp; rau màu thì “chết yểu”! Nhiều người dân không thể bám lấy làng đã đi phiêu tán khắp nơi kiếm sống.

Mỏi mòn ngóng nước sạch!

Theo số liệu thống kê tại Trạm Y tế xã Triệu Giang, chỉ 6 tháng đầu năm 2009, toàn xã đã có hơn 160 trường hợp người dân mắc bệnh liên quan đến đường tiêu hoá. Thực trạng là lâu nay người dân phải “nhắm mắt” uống nước phèn. Họ hy vọng một tổ chức, cơ quan nào đó có thể đứng ra đảm nhận trách nhiệm xét nghiệm mức độ ô nhiễm và có biện pháp giải quyết, nhằm mang lại nguồn nước ngọt cho thôn Trà Liên Tây nói riêng và xã Triệu Giang nói chung.

Trao đổi vấn đề này, ông Cao Hữu Anh, Phó Chủ tịch UBND xã Triệu Giang cho biết: Tháng 3 năm 2009 có Đoàn kiểm tra chất lượng nước của Liên hiệp Khoa học công nghệ thuộc Viện Khoa học Việt Nam về kiểm tra chất lượng nước trên toàn xã Triệu Giang. Hộ dân nào có nguồn nước bị ô nhiễm sẽ được xử lý 25.000 đồng/giếng. Từ đó đến nay không có tổ chức nào đến xét nghiệm nước nữa. Nhiều lần tiếp xúc với cử tri chúng tôi đã đưa những vấn đề bức xúc về nguồn nước của xã nhưng vẫn chưa được giải quyết.

Thôn Trà Liên Tây với 700 hộ dân, 2.700 nhân khẩu, trong đó bị nhiễm phèn cực kỳ nặng là 130 hộ dân ở xóm Tả Bồi đang ngày đêm mong nước sạch “chảy” về làng! Xem ra, người dân còn phải đợi dài dài..., bởi, theo lời ông Cao Hữu Anh thì đến nay xã vẫn chưa biết xoay xở như thế nào. Việc đầu tư công trình nước sạch hoàn toàn vượt quá khả năng của xã.