Hội nghị cấp cao Mê Công – Lan Thương đặt nền móng cho việc xây dựng cơ chế chia sẻ thông tin số liệu trong lưu vực.

 

Đối với Hợp tác Mê Công – Lan Thương, ngay từ Hội nghị cấp cao lần thứ Nhất năm 2016 tại Tam Á, Trung Quốc, các quốc gia đã đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của dòng sông Mê Công đối với sự phát triển các nước ven sông và nhất trí tăng cường hợp tác giữa sáu nước trong quản lý và sử dụng bền vững nguồn nước sông Mê Công - Lan Thương, coi đây là lĩnh vực ưu tiên hàng đầu. Hội nghị cũng ủng hộ đề xuất xây dựng Trung tâm hợp tác nguồn nước Mê Công - Lan Thương nhằm thúc đẩy hợp tác giữa sáu nước trong chia sẻ thông tin và dữ liệu, nâng cao năng lực, quản lý lũ lụt và hạn hán, và thực hiện các nghiên cứu chung về nguồn nước. Đến năm 2019, một Biên bản ghi nhớ của Nhóm Công tác về Hợp tác nguồn nước về việc cung cấp số liệu thủy văn mùa lũ của sông Lan Thương, Trung Quốc cho năm quốc gia thành viên khác đã được ký kết. Đây xem như là một bước tiến quan trọng trong Hợp tác, mở ra triển vọng xây dựng được một cơ chế về chia sẻ thông tin, số liệu cho Hợp tác Mê Công – Lan Thương.
 

Từ khi thành lập Hợp tác Mê Công – Lan Thương đến nay, trên lưu vực đã liên tiếp hứng chịu các đợt hạn hán khốc liệt. Do đó, yêu cầu của các quốc gia Mê Công ở hạ nguồn về chia sẻ thông tin số liệu khí tượng thủy văn và chế độ vận hành của bậc thang thủy điện trên sông Lan Thương trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao lần thứ Năm Hợp tác Mê Công – Lan Thương tại Viên Chăn, Lào, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc đã thông báo Trung Quốc sẽ xem xét chia sẻ số liệu thủy văn cả năm của sông Lan Thương cho các quốc gia hạ nguồn. Và mới đây, tại Hội nghị cấp cao Mê Công – Lan Thương lần thứ Ba được tổ chức trực tuyến vào ngày 24 tháng 8 năm 2020, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đã tuyên bố  bắt đầu từ năm nay 2020, Trung Quốc sẽ chia sẻ chuỗi số liệu thủy văn của cả năm với các nước trong lưu vực sông Mê Công.


Phiên họp đặc biệt, Nhóm công tác Hợp tác Nguồn nước Hợp tác Mê Công - Lan Thương

 

Thực tế, trước đó Nhóm công tác Hợp tác nguồn nước đã tiến hành thảo luận về Đề xuất xây dựng một Cơ chế chia sẻ thông tin, số liệu cho Hợp tác nguồn nước nhằm: (1) trao đổi và chia sẻ thông tin và kiến thức liên quan đến tài nguyên nước; (2) hỗ trợ công tác phòng chống thiên tai trong trường hợp khẩn cấp; (3) chia sẻ kinh nghiệm và kết quả nghiên cứu trong lĩnh vực tài nguyên nước; (4) hỗ trợ tăng cường hợp tác toàn diện về tài nguyên nước giữa các quốc gia thành viên; và (5) tăng cường nhận thức và chia sẻ thông tin cần thiết về các vấn đề liên quan đến tài nguyên nước cho cộng đồng trong lưu vực.

 

Nhận định về việc xây dựng Cơ chế chia sẻ thông tin, số liệu trong Hợp tác nguồn nước Mê Công – Lan Thương, ông Lê Đức Trung, Chánh Văn phòng Văn phòng Thường trực Ủy ban sông Mê Công Việt Nam cho biết: “Việc Trung Quốc đồng ý chia sẻ dữ liệu thủy văn trong cả năm, thay vì chỉ trong mùa lũ như trước đây, là một bước tiến lớn trong hợp tác tài nguyên nước, đặc biệt trong bối cảnh lưu vực đang phải chịu các đợt hạn hán lịch sử diễn ra liên tiếp. Việc chia sẻ đầy đủ thông tin, số liệu sẽ không chỉ hỗ trợ các nước ven sông phòng chống và giảm nhẹ tác hại của hạn hán mà còn giúp quản lý hiệu quả nguồn nước sông Mê Công. Việt Nam sẽ tiếp tục tích cực, chủ động tham gia xây dựng và triển khai thực hiện cơ chế chia sẻ thông tin, số liệu này trong khuôn khổ Nhóm công tác Hợp tác nguồn nước”.

 

Chánh văn phòng Văn phòng Thường trực Ủy ban sông Mê Công Việt Nam cũng thông tin thêm về việc chia sẻ thông tin, số liệu phía Trung Quốc cũng cần được mở rộng đủ để đánh giá tình hình nguồn nước, không chỉ bó gọn trong một số ít trạm quan trắc khí tượng thủy văn như hiện nay.

 

Dự kiến, Phiên họp Nhóm công tác tài nguyên nước, sẽ được tổ chức vào ngày 24/9/2020 theo hình thức trực tuyến, sẽ tiếp tục thảo luận nhằm đi đến thống nhất Đề cương xây dựng cơ chế chia sẽ thông tin số liệu này cho Hợp tác Mê Công – Lan Thương.