Hội nghị về Phối hợp hỗ trợ phát triển tổng hợp vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Hội nghị với sự tham gia của Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng và Thủ tướng Chính phủ Vương quốc Hà Lan Mark Rutte cùng Giám đốc quốc gia Ngân hàng thế giới tại Việt Nam, Giám đốc Ngân hàng Phát triển Châu Á tại Việt Nam, cùng nhiều vị đại diện cho các Đại sứ quán các nước, các tổ chức quốc tế, lãnh đạo một số Bộ, ngành và địa phương vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Minh Quang cho biết, mục tiêu của Hội nghị nhằm làm rõ những thách thức và cơ hội phát triển của Đồng bằng sông Cửu Long, khẳng định quyết tâm chính trị và các ưu tiên đầu tư phát triển của Việt Nam cho khu vực này, và qua đó kêu gọi các nhà tài trợ hỗ trợ Chính phủ Việt Nam triển khai thực hiện.


Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Minh Quang phát biểu khai mạc Hội nghị

Tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Thái Lai đã trình bày báo cáo “Các thách thức và tầm nhìn cho sự phát triển của ĐBSCL của Việt Nam”. Theo đó, những thách thức chính mà khu vực này đang phải đối mặt bao gồm: Một là, hạn hán và xâm nhập mặn đang diễn ra ngày càng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến đời sống, phát triển kinh tế vùng đồng bằng; Hai là, lũ xảy ra với mức độ ngày càng nghiêm trọng; lũ thượng nguồn có xu hướng gia tăng, lũ đến sớm hơn và rút muộn hơn dẫn đến khó khăn trong tiêu, thoát nước và bố trí phòng chống lũ lụt; Ba là, khai thác sử dụng nước phía thượng lưu sông Mekong gây nhiều ảnh hưởng đến nguồn nước vùng Đồng bằng sông Cửu Long; Bốn là, các công trình thủy lợi hiện đang xuống cấp nghiêm trọng, không đáp ứng được yêu cầu về điều tiết nước, ngăn mặn; trong khi đó quy hoạch thủy lợi lại thiếu đồng bộ, thực hiện trên cơ sở giải quyết những vấn đề đơn lẻ mà chưa có cách giải quyết tổng thể cho toàn vùng Đồng bằng sông Cửu Long, chưa đánh giá hết được ảnh hưởng của biến đổi khí hậu nên các vấn đề trên chưa được giải quyết triệt để; Năm là, kết cấu cơ sở hạ tầng và liên kết giao thông vận tải kém dẫn đến giảm giá trị gia tăng của chuỗi sản phẩm nông nghiệp, hạn chế thu hút đầu tư trong và ngoài nước đến vùng.


Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Thái Lai trình bày báo cáo tại Hội ngh​ị

Sáu là, cơ cấu sản xuất nông nghiệp theo hướng bảo đảm an ninh lương thực quốc gia đang làm cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long phải tập trung về trồng lúa và chú trọng về sản lượng thay vì đảm bảo chất lượng sản phẩm nông nghiệp. Việc trồng lúa 3 vụ là một trong những nguyên nhân dẫn tới suy thoái đất, gây ảnh hưởng đến dòng chảy lũ và môi trường trong khu vực. Việc chỉ tập trung vào lúa và xuất khẩu gạo thô chưa giúp khai thác tối ưu tiềm năng thương mại hóa nông nghiệp và sản xuất các sản phẩm nông nghiệp có giá trị gia tăng nội địa cao cho khu vực này.

Và bảy là, cơ chế đầu tư phát triển riêng lẻ cho từng tỉnh thay vì cơ chế và chính sách đầu tư tổng thể liên vùng dẫn tới tình trạng chưa sử dụng tối ưu hiệu quả của nguồn vốn đầu tư.

Thứ trưởng Nguyễn Thái Lai cũng cho biết, mặc dù có rất nhiều thách thức, nhưng Đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam cũng có rất nhiều tiềm năng, lợi thế để phát triển. Một trong những lợi thế cơ bản là đây là vùng đất màu mỡ, khí hậu ôn hòa, nguồn nước phong phú, nguồn nhân lực dồi dào và người dân Nam Bộ rất cần cù và mến khách. Với những tiềm năng và lợi thế so sánh như vậy của vùng đất này, Chính phủ Việt Nam đã chủ trương phát triển vùng Đồng bằng sông Cửu Long theo những định hướng về phát triển kinh tế hợp lý và bền vững là cơ sở để kiểm soát tài nguyên cũng như làm giảm tính dễ bị tổn thương của vùng đồng bằng, và ngược lại. Với thuộc tính là một khu vực rộng có 13 tỉnh thành phố có hệ sinh thái gắn kết chặt chẽ, việc phát triển vùng Đồng bằng sông Cửu Long cần phải được thực hiện với cách thức quy hoạch và triển khai thực hiện liên vùng, nhằm khai thác tối đa được các lợi thế so sánh chung của cả vùng và lợi thế riêng của từng địa bàn, đồng thời thiết lập được chuỗi giá trị hỗ trợ trong nội bộ của vùng….

Tại Hội nghị, thay mặt Chính phủ Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng cho rằng, Việt Nam là một trong các quốc gia đang và sẽ phải chịu tác động nặng nề nhất của biến đổi khí hậu. Nhận thức rõ về các thách thức này, cùng với các nỗ lực của cộng đồng quốc tế, Chính phủ Việt Nam đã quyết liệt chỉ đạo và triển khai lồng ghép các hoạt động ứng phó với biến đổi khí hậu vào các quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội.


Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng phát biểu 

Trong khuôn khổ Đối tác chiến lược về thích ứng với biến đổi khí hậu và quản lý nước giữa Hà Lan - Việt Nam, Chính phủ Việt Nam đánh giá cao việc Hà Lan đã hỗ trợ Việt Nam thực hiện Nghiên cứu “Kế hoạch Đồng bằng sông Cửu Long”. Kết quả nghiên cứu cùng với các khuyến nghị là cơ sở để Việt Nam xem xét rà soát, điều chỉnh định hướng, kế hoạch phát triển bền vững của khu vực có ý nghĩa chiến lược hết sức quan trọng này.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đánh giá cao sự hỗ trợ của Chính phủ Hà Lan, của Ngân hàng Thế giới và của nhiều Đối tác phát triển khác dành cho Việt Nam trong thời gian qua và kêu gọi cộng đồng quốc tế sự tiếp tục hỗ trợ cho các nỗ lực ứng phó với biến đổi khí hậu cho Việt Nam nói chung và cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long nói riêng.

“Chính phủ Việt Nam luôn trân trọng và quản lý sử dụng có hiệu quả nguồn vốn ODA và cam kết sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi, đóng góp đầy đủ các nguồn lực của mình để triển khai hiệu quả các hỗ trợ của các nhà tài trợ cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long”- Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh.

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Vương quốc Hà Lan Mark Rutte cho rằng, để đạt được một dự án dài hạn và thành công như Kế hoạch đồng bằng sông Cửu Long cần phải có một chiến lược rõ ràng, và cần phải có sự gắn bó chặt chẽ thống nhất giữa các cơ quan và các tổ chức về vấn đề này. Kế hoạch đồng bằng sông Cửu Long sẽ giúp chúng ta giải quyết một trong những thách thức lớn nhất của thế giới đó là làm thế nào để thích ứng với tác động của biến đổi khí hậu, và một thách thức lớn khác, làm thế nào để nuôi sống 9 tỷ người vào năm 2050 (?). “Với diện tích tương tự như vùng đồng bằng sông Cửu Long, Hà Lan đóng góp 7,5% lương thực xuất khẩu toàn cầu và trở thành quốc gia xuất khẩu lương thực lớn thứ 2 trên toàn thế giới. Chúng tôi hy vọng vùng đồng bằng sông Cửu Long cũng sẽ thành công như vậy” - Thủ tướng Mark Rutte nhấn mạnh .


Thủ tướng Chính phủ Vương quốc Hà Lan Mark Rutte phát biểu

Hội nghị cũng đã nghe Bà Victoria Kwakwa, Giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam phát biểu thay mặt nhóm đối tác phát triển, nêu quan điểm của các đối tác phát triển về sự phối hợp hỗ trợ cho sự phát triển của đồng bằng sông Cửu Long.


Bà Victoria Kwakwa, Giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam phát biểu

Phát biểu cảm ơn và kết thúc Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Minh Quang cho rằng, thông qua Hội nghị đã định hướng rõ ràng hơn về đường lối phát triển cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long và cần phải hành động để thực tiễn hóa các định hướng này bằng việc triển khai Danh mục các chương trình, dự án ưu tiên của Việt Nam trong khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.

 “Chúng tôi xin bày tỏ lời cảm ơn chân thành tới các đối tác phát triển của Việt Nam, vì sự nhiệt tình tham gia, hợp tác, những hỗ trợ trong thời gian qua, hiện nay và trong tương lai giành cho Việt Nam nói chung và vùng Đồng bằng sông Cửu Long nói riêng. Các Bộ ngành và các cơ quan liên quan phía Việt Nam sẽ cố gắng cao nhất trong việc triển khai các hoạt động để sự hỗ trợ đó được hiệu quả và thành công tốt đẹp hơn nữa trong tương lai” - Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang phát biểu.