Ủy hội sông Mê Công quốc tế đóng gói Chiến lược phát triển lưu vực giai đoạn 2016-2020 và hướng tới 2030

Bốn quốc gia thành viên MRC đã ký Hiệp định Hợp tác Phát triển bền vững Lưu vực sông Mê Công năm 1995 trong đó khẳng định tâp trung ưu tiên cho “các chương trình, dự án phát triển chung và/hoặc có quy mô lưu vực thông qua lập quy hoạch phát triển lưu vực để giúp xác định, phân loại, và lập thứ hạng ưu tiên cho các chương trình, dự án nhằm tìm kiếm tài trợ và thực hiện ở cấp lưu vực” (Điều 2). Để tổ chức thực hiện, Ủy hội đã triển khai thực hiện Chương trình Quy hoạch phát triển lưu vực, và Chiến lược phát triển lưu vực lần đầu tiên được phê chuẩn vào năm 2011. Chiến lược là dấu mốc quan trọng trong lịch sử hợp tác của Ủy hội hướng tới phát triển và quản lý lưu vực sông một cách bền vững, khẳng định cam kết của các quốc gia thành viên trong hợp tác và thúc đẩy phát triển bền vững, sử dụng, bảo vệ và quản lý tài nguyên nước và tài nguyên liên quan của Hạ lưu vực sông Mê Công đã được các nhà lãnh đạo cấp cao thông qua tại Hội nghị Cấp cao Ủy hội sông Mê Công quốc tế lần thứ nhất (tháng 4/2010). Theo thống nhất của các quốc gia thành viên, Chiến lược phát triển lưu vực sẽ được cập nhật 5 năm một lần.


 

Đối với giai đoạn 2016-2020, Chiến lược phát triển lưu vực đã được xây dựng dựa trên các định hướng chiến lược quan trọng là: (i) Tăng cường thu thập và quản lý thông tin kiến thức; (ii) Tập trung phát triển bền vững trên lưu vực và chia sẻ lợi ích, chi phí; (iii) Tăng cường bảo vệ môi trường: thực hiện chiến lược về bảo vệ, phát triển và quản lý các tài sản môi trường; (iv) Tăng cường thực hiện các thủ tục sử dụng nước đã được ký kết; (v) Tăng cường quản lý tài nguyên nước và các tài nguyên liên quan tại các quốc gia; và (vi) Tăng cường hợp tác với các đối tác và các bên liên quan.

 

Trong giai đoạn 2016 - 2020, các kết quả chính dự kiến đạt được của Chiến lược phát triển lưu vực bao gồm:

 

+ Xây dựng Báo cáo hiện trạng lưu vực năm 2018 với các số liệu, thông tin được cập nhật cho toàn lưu vực sông Mê Công.
 

+ Tổ chức thực hiện các tham vấn dự án thủy điện trên dòng chính sông Mê Công và các diễn đàn tham vấn vùng trong điều kiện biến đổi khí hậu.
 

+ Hỗ trợ xây dựng và cập nhật các chiến lược ngành như Chiến lược Phát triển thuỷ điện bền vững, Chiến lược và Kế hoạch hành động thích ứng với biến đổi khí hậu, và các Hướng dẫn kỹ thuật của Uỷ hội.
 

+ Hoàn thành Nghiên cứu về phát triển và quản lý bền vững lưu vực sông Mê Công bao gồm tác động của các công trình thuỷ điện dòng chính.
 

+ Tăng cường sự tham gia của các bên liên quan trong các hoạt động của Uỷ hội sông Mê Công quốc tế.
 

Đánh giá kết quả thực hiện Chiến lược phát triển lưu vực giai đoạn 2016-2020 tại Việt Nam, bà Nguyễn Hồng Phượng, Phó Chánh Văn phòng Ủy ban sông Mê Công Việt Nam cho biết “Việc thực hiện Chiến lược đã giúp cho việc nâng cao nhận thức về lồng ghép tầm nhìn của lưu vực trong quy hoạch phát triển ở cấp quốc gia và tiểu vùng. Bên cạnh đó, việc thực hiện Chiến lược đã tạo rất nhiều cơ hội tham gia, trao đổi và chia sẻ kinh nghiệm và kiến thức về kỹ thuật, pháp lý, chiến lược và chính sách cho các cơ quan bộ ngành liên quan và địa phương, đặc biệt là ở Đồng bằng sông Cửu Long và Tây Nguyên; và hỗ trợ cho việc cập nhật số liệu, thông tin của lưu vực và giúp cho việc thực hiện các hoạt động nghiên cứu, đánh giá trong nước”.

 

Để chuẩn bị cho giai đoạn tới, Ủy hội sông Mê Công quốc tế đang hoàn thiện Chiến lược phát triển lưu vực giai đoạn 2021-2030 và được xây dựng trên định hướng ưu tiên “Tối ưu hoá các cơ hội phát triển và giải quyết các thách thức thông qua một quá trình tổng hợp toàn diện và đa ngành trên toàn lưu vực” (Tuyên bố chung Hội nghị Cấp cao Ủy hội sông Mê Công quốc tế lần thứ ba (tháng 4/2018). Các định hướng ưu tiên của giai đoạn tới tập trung vào lĩnh vực môi trường, xã hội, kinh tế, biến đổi khí hậu và tăng cường hợp tác, và Chiến lược cũng tích hợp các mục tiêu phát triển bền vững có liên quan đến quản lý tài nguyên nước.

 

Dự kiến Chiến lược phát triển lưu vực giai đoạn 2021-2030 sẽ được Hội đồng Ủy hội sông Mê Công quốc tế sẽ phê chuẩn vào cuối năm nay.