Tiết kiệm nước trong sản xuất nông nghiệp

“BĐKH khiến nguồn nước ngọt ngày càng thiếu, ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống của người dân và sản xuất nông nghiệp. Diện tích đất nông nghiệp ngày càng thu hẹp bắt buộc giá thành sản phẩm nông sản phải bảo đảm tính cạnh tranh. Vì thế, tưới tiết kiệm nước trong sản xuất nông nghiệp được xem là một trong những giải pháp nhằm giúp nền nông nghiệp Việt Nam thích ứng với BĐKH”-Thạc sĩ Nguyễn Xuân Kiều khẳng định.

 

 Trồng rau áp dụng tưới tiết kiệm nước tại xã Tráng Việt, Mê Linh, Hà Nội.
 

Việc sử dụng lãng phí nước theo các chuyên gia về nông nghiệp không chỉ làm thất thoát nguồn tài nguyên nước quý giá đang ngày càng cạn kiệt mà còn làm gia tăng chi phí sản xuất nông sản, ảnh hưởng tới năng suất cây trồng, gây ô nhiễm môi trường. Sử dụng nước lãng phí trong sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là cây lúa còn làm gia tăng lượng khí thải nhà kính...

 

 

 Ứng dụng công nghệ tưới tiết kiệm đối với sản xuất nông nghiệp trong điều kiện BĐKH là đòi hỏi, cũng là xu thế tất yếu nhằm gia tăng giá trị nông sản. Theo Thạc sĩ Nguyễn Xuân Kiều, việc tưới không khoa học còn là một trong những nguyên nhân khiến cây trồng bị chết  úng. Ví như cây hồ tiêu, tưới quá nhiều thì cây sẽ bị chết. Thạc sĩ Nguyễn Xuân Kiều cũng nhận xét: Nông dân nước ta đang rất lãng phí nước để tưới cho cây cà phê. Vì họ cho rằng, càng tưới nhiều, nhất là thời điểm cây chuẩn bị ra hoa càng tốt. Nhưng thực tế không phải vậy. Đối với cây trồng nói chung, cây cà phê nói riêng, tưới nước quá nhiều không chỉ làm gia tăng chi phí sản xuất mà còn ảnh hưởng tới năng suất. Khi áp dụng phương pháp tưới nhỏ giọt đối với cây cà phê tiết kiệm được 40-50% lượng nước. Trung bình mỗi cây chỉ cần tưới 250 lít nước cho mỗi đợt tưới thay vì sử dụng 500-1.000 lít nước/cây/mỗi đợt tưới như hiện nay nông dân vẫn làm.

 

 Thực tiễn cuộc sống đã có nhiều minh chứng sống động khi thực hiện việc tưới nước tiết kiệm, hợp lý cho cây trồng, góp phần làm tăng năng suất. Đối với cây mía, nếu không tưới chỉ cho năng suất tối đa 70 tấn mía cây/ha. Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai đã áp dụng công nghệ tưới tiết kiệm cho mía, năng suất đã đạt 120 tấn mía/ha. Hay đối với cây cam Cao Phong ở tỉnh Hòa Bình, nếu tưới thông thường phải sử dụng từ 2.000-2.500m3 nước/ha, khi áp dụng công nghệ tưới nhỏ giọt, mỗi héc-ta trồng cam Cao Phong chỉ cần 600-800m3 nước. Theo Tiến sĩ Trần Đại Nghĩa, Trưởng bộ môn Quản lý Tài nguyên và Môi trường (Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn), để tiến hành các biện pháp thúc đẩy áp dụng và nhân rộng mô hình nông nghiệp thông minh ứng phó với BĐKH, việc nghiên cứu, phát triển mô hình phù hợp với từng vùng sinh thái cần được quan tâm, chú trọng.

 

Công nghệ tưới tiết kiệm có hiệu quả rất cao nhưng hiện vẫn còn rất nhiều rào cản để có thể áp dụng. Bà con nông dân hiện nay vẫn mang nặng tư duy "tưới nước là phải tưới đẫm" mới hiệu quả. Vì thế, chính quyền các cấp, các nhà khoa học và doanh nghiệp cần phải vào cuộc quyết liệt hơn nữa để dần dần làm thay đổi thói quen, nhận thức của người dân. Và để tiết kiệm nước riêng với cây lúa, cần phải áp dụng phương thức tưới “nông, lộ phơi” (kết hợp giữa lớp nước nông, lộ và phơi ruộng theo từng giai đoạn của cây lúa). Mặt khác, nếu áp dụng biện pháp tưới tiết kiệm nước, người nông dân sẽ phải đầu tư một lượng vốn khá lớn. Hiện chi phí đầu tư trang thiết bị tưới tiết kiệm nước trong trồng trọt dao động từ 15-150 triệu đồng/ha, tùy vào từng loại cây trồng (cây hồ tiêu là 80 triệu đồng/ha, cây cà phê là 50 triệu đồng/ha, cây rau là 50 triệu đồng/ha…). Mức đầu tư như vậy vượt quá khả năng của nhiều hộ dân, nhất là các hộ nghèo. Do đó, để nông dân có thể triển khai áp dụng việc tưới tiết kiệm nước trong sản xuất nông nghiệp rất cần có chính sách khuyến khích, hỗ trợ của Nhà nước.

Mục tiêu đến năm 2020 sẽ có khoảng 500.000ha cây trồng cạn chủ lực được tưới theo hướng hiện đại với công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước. Kết quả nghiên cứu và thực tế áp dụng tưới tiết kiệm nước cho một số cây chủ lực như cà phê, hồ tiêu, thanh long, mía ở Việt Nam cho thấy, áp dụng công nghệ này kết hợp với tưới phân có thể tăng năng suất từ 10-40%, giảm chi phí công chăm sóc, tăng thu nhập của hộ gia đình từ 20-50%; tiết kiệm lượng nước so với tưới truyền thống từ 20-40%. (Nguồn: Bộ NN&PTNT)