Báo cáo về tình trạng của các đập, hồ chứa nước của thế giới

Báo cáo cung cấp bức tranh tổng quan về tình trạng của các con đập và hồ chứa nước lâu năm tại khu vực thế giới với các chức năng chính như cấp nước, tưới tiêu, kiểm soát lũ lụt, thủy điện và giải trí. Báo cáo cũng cho thấy, hiện trạng “già hóa” của các đập lớn khi vượt ngưỡng tuổi “báo động” là 50 năm và nhiều đập khác sẽ sớm tiếp cận 100 năm tuổi. Các công trình lâu đời này gánh chịu nhu cầu và chi phí bảo trì tăng nhanh trong khi hiệu quả của các chức năng giữa nước, cấp nước giảm dần gây ra các mối đe dọa tiềm tàng đối với sự an toàn con người và môi trường.
 

Trên cơ sở phân tích các bộ dữ liệu toàn cầu hiện có, báo cáo chỉ ra rằng, mặc dù ở một số khu vực có kế hoạch xây dựng thêm các đập trữ nước, đặc biệt là để sản xuất thủy điện, nhưng sẽ không có một "cuộc cách mạng về đập" nào khác để phù hợp với quy mô của việc xây dựng đập cường độ cao trong thời gian đầu đến những thập niên giữa thế kỷ 20. Đến nay, nhiều đập lớn được xây dựng đã lâu năm, xuống cấp, và do đó chúng ta đang trải qua sự “già hóa hàng loạt” về cơ sở hạ tầng chứa nước.


 

Báo cáo nghiên cứu sâu hơn về việc ngừng vận hành các đập cũ, có thể là dỡ bỏ để giải quyết các vấn đề về đảm bảo an toàn công cộng, chi phí bảo trì leo thang, bồi lắng hồ chứa và phục hồi hệ sinh thái sông tự nhiên. Việc ngừng hoạt động một số con đập trở thành một lựa chọn nếu những hạn chế về kinh tế và việc nâng cấp đập theo mục đích sử dụng ban đầu của nó đã trở nên lỗi thời. Chi phí cho việc dỡ bỏ đập được ước tính là nhỏ hơn rất nhiều so với chi phí sửa chữa.
 

Báo cáo cũng đưa ra một cái nhìn tổng quan về các tác động kinh tế xã hội của việc ngừng hoạt động đập, bao gồm những tác động đối với sinh kế, di sản, giá trị tài sản, giải trí và thẩm mỹ của địa phương. Đáng chú ý, những tác động này khác nhau đáng kể giữa các nước thu nhập thấp và cao, giữa các nước đã phát triển và đang phát triển. Mặc dù việc ngừng hoạt động của đập là một hiện tượng mới nổi lên gần đây, nhưng đã và đang được thực hiện bằng các hoạt động cải thiện, giỡ bỏ đập ở Mỹ và Châu Âu, nơi có nhiều con đập cũ và xuống cấp nhiều hơn. Tuy nhiên, phần lớn là các đập nhỏ đã bị dỡ bỏ cho đến nay, và việc ngừng hoạt động của các đập lớn vẫn còn rất ít. 
 

Thông qua một vài nghiên cứu điển hình về các đập lớn đã bị xuống cấp, ngừng hoạt động đã cho thấy sự phức tạp của quá trình giỡ bỏ đập một cách an toàn. Ngay cả việc dỡ bỏ một con đập nhỏ cũng cần nhiều năm, thường là nhiều thập kỷ với sự tham gia của các chuyên gia và cộng đồng, cũng như các hoạt động pháp lý kéo dài.  Với sự “già hóa” hàng loạt của các con đập đang diễn ra, điều quan trọng là phải xây dựng các quy trình hướng dẫn và đẩy nhanh quá trình dỡ bỏ đập đảm bảo an toàn.  
 

Báo cáo này được thực hiện nhằm thu hút sự chú ý của toàn cầu đối với vấn đề đối với các con đập trước sự “già hóa”, xuống cấp và không còn hiệu quả, đồng thời khuyến khích các nỗ lực quốc tế nhằm đối phó với nguy cơ về nước mới này.