Ngày Nước thế giới 2022: Các tác động có thể nhìn thấy của nước ngầm

 

Gia tăng dân số, đô thị hóa nhanh chóng và phát triển kinh tế là những yếu tố thúc đẩy nhiều hơn nhu cầu về nước, năng lượng và lương thực. 

 

Nông nghiệp là ngành tiêu thụ tài nguyên nước ngọt lớn nhất trên thế giới. Khoảng 40% lượng nước được sử dụng để tưới tiêu được khai thác từ các tầng chứa nước dưới đất. Đặc biệt là ở các quốc gia khan hiếm nước, việc cung cấp năng lượng giá rẻ để bơm nước ngầm phục vụ nông nghiệp có thể dẫn đến cạn kiệt nguồn nước ngầm và suy giảm chất lượng nước, gây hậu quả nặng nề cho những người hiện đang sinh sống phụ thuộc vào hệ thống tưới tiêu nước ngầm.

 

 Hơn nữa, việc sử dụng phân bón và thuốc trừ sâu trong nông nghiệp là một mối đe dọa nghiêm trọng đến chất lượng nước ngầm. Ví dụ, nitrat là chất gây ô nhiễm phổ biến nhất đối với các nguồn nước ngầm trên toàn thế giới. 

 

Để tránh các vấn đề về cạn kiệt nguồn nước ngầm đòi hỏi các chính sách nhất quán về năng lượng, sử dụng đất và thủy lợi. Giảm lãng phí thực phẩm cũng có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc giảm tiêu thụ nước.

 

 

Hầu hết các tầng chứa nước lớn trên thế giới đều vượt qua các biên giới quốc tế. Khoảng 468 tầng chứa nước xuyên biên giới đã được xác định trên toàn thế giới, do đó, phần lớn các quốc gia đều có chung nguồn nước ngầm. Trên toàn cầu, trong số tám tầng chứa nước lớn nhất đang chịu áp lực thì có sáu tầng là nguồn nước xuyên biên giới. Một số tầng chứa nước này không thể tái tạo, chẳng hạn như Hệ thống tầng chứa nước Nubian và Bắc Tây Sahara.

 

Trong 20 năm qua, việc đánh giá cơ bản các tầng chứa nước xuyên biên giới đã đạt được nhiều tiến bộ đáng kể. Tuy nhiên, các ví dụ về hợp tác và chính thức giữa các quốc gia về chia sẻ tầng chứa nước là rất hiếm. Trong số hơn 200 thỏa thuận được phân tích về các sông và hồ, chỉ một số thỏa thuận bao gồm các điều khoản cụ thể về nước ngầm. 

Hiện tại, chỉ một số ít các tầng chứa nước xuyên biên giới được điều chỉnh bởi một hiệp định quốc tế. Với việc sử dụng ngày càng nhiều các nguồn nước ngầm trên toàn thế giới, nhu cầu hợp tác mạnh mẽ hơn về các nguồn nước ngầm xuyên biên giới ngày càng trở nên rõ ràng và cấp thiết hơn bao giờ hết.

 

Nguồn cung cấp hữu hạn
 

Có những hạn chế đối với việc sử dụng nước ngầm, chẳng hạn như chất lượng nước ngầm và chi phí khai thác cao (từ các tầng chứa nước sâu). Hơn nữa, nước ngầm không phải lúc nào cũng có đủ ở những nơi có nhu cầu sử dụng nước cao nhất của con người. Ví dụ, khu vực Châu Á và Thái Bình Dương có nguồn nước bình quân đầu người thấp nhất trên thế giới, với việc sử dụng nước ngầm trong khu vực được dự đoán sẽ tăng 30% vào năm 2050.

 

Chất lượng nước ngầm và ô nhiễm
 

Các mối đe dọa tiềm ẩn đối với chất lượng nước ngầm là ô nhiễm tự nhiên (mang tính địa chất) và các nguồn gây ô nhiễm từ việc sử dụng đất và các hoạt động khác của con người (ô nhiễm do con người).

 

Hai trong số các chất gây ô nhiễm địa chất lây lan rộng rãi nhất là asen và florua. Ô nhiễm asen xảy ra tự nhiên trong nước ngầm ảnh hưởng đến hàng triệu người trên tất cả các lục địa. Vì vậy, chất lượng nước ngầm cần được đánh giá và giám sát thường xuyên.

 

Ô nhiễm do con người gây ra bao gồm các tác động của thâm canh nông nghiệp, đô thị hóa, gia tăng dân số và biến đổi khí hậu. Ví dụ, trên khắp châu Phi, chất lượng nước ngầm bị ảnh hưởng bởi cơ sở hạ tầng vệ sinh kém và tập quán canh tác nông nghiệp, dẫn đến mức độ ô nhiễm nitrat và vi sinh vật cao.

 

Ở Bắc Mỹ và Châu Âu, nitrat và thuốc trừ sâu là mối đe dọa lớn đối với chất lượng nước ngầm: 20% các nguồn nước ngầm của Liên minh Châu Âu (EU) vượt quá tiêu chuẩn của EU về chất lượng nước, gây ra bởi ô nhiễm nông nghiệp.

 

Nước ngầm và các mục tiêu phát triển bền vững
 

Quản lý nước ngầm tốt là điều cần thiết để đạt được hầu hết các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDG) của Chương trình Nghị sự 2030. Ngoài ra, 53 trong số 169 mục tiêu của SDG có liên quan đến nước ngầm. Ví dụ, mục tiêu 2.4 của SDG về hệ thống sản xuất lương thực bền vững và tập quán canh tác nông nghiệp có khả năng phục hồi dựa vào nguồn nước ngầm sẵn có.

 

Cần quản lý tốt nguồn nước ngầm để đạt được mục tiêu 6.6 của SDG để bảo vệ và phục hồi các hệ sinh thái liên quan đến nước và mục tiêu 15.1 của SDG về bảo tồn các hệ sinh thái nước ngọt và các chức vụ của chúng.