CÔNG TÁC DỰ BÁO KTTV PHỤC VỤ VẬN HÀNH LIÊN HỒ CHỨA KHU VỰC TRUNG TRUNG BỘ

 

MỘT SỐ KHÓ KHĂN 
 

Hiện nay, theo các Quyết định số 909/QĐ-TTg, 1463/QĐ-TTg và 1497/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, hệ thống hồ chứa trên sông Hương, sông Vu Gia- Thu Bồn và sông Trà Khúc đã có quy trình vận hành liên hồ. Các hồ vận hành theo quy trình sẽ đảm bảo các mục tiêu chính là đảm bảo an toàn công trình; góp phần giảm lũ cho hạ du; và đảm bảo hiệu quả cấp nước và hiệu quả phát điện.
 

Để đảm bảo vận hành hồ đúng theo quy trình và đạt được các mục tiêu trên, các nội dung của quy trình cần phải được thực hiện một cách đầy đủ; phối hợp giữa các đơn vị cần phải chặt chẽ và nhịp nhàng. Trong thời gian qua (từ khi thực hiện theo quy trình vận hành liên hồ), hầu hết các đơn vị quản lý, vận hành hồ chứa, Đài KTTV khu vực TT.Bộ và các đơn vị liên quan đã có sự triển khai, phối hợp khá tốt. Các đơn vị đã thể hiện được vai trò, trách nhiệm cao đối với công tác phòng chống lũ lụt tại các địa phương. Tuy nhiên cho đến nay, việc thực hiện các nhiệm vụ này vẫn còn gặp một số khó khăn sau:
 

- Các lưu vực hồ nằm trong khu vực có chế độ mưa rất phức tạp, mưa có cường độ lớn, phân bố rất không đều theo không gian và thời gian, trong khi mạng lưới trạm quan trắc còn quá thưa, chưa đáp ứng đầy đủ cho việc giám sát cũng như dự báo dòng chảy về hồ trong mùa mưa- lũ.
 

- Diện tích lưu vực hồ chứa ở TT.Bộ thường không lớn (khoảng 300-1200km2). Thời gian tập trung nước mưa trên lưu vực về lòng hồ rất nhanh- chỉ trong khoảng 0.5-2 giờ, nên để dự báo được trước 24 giờ diễn biến lưu lượng dòng chảy về hồ thì cần phải dự báo được lượng mưa. Trong khi hiện nay, công nghệ dự báo mưa cho khu vực nhỏ trước 24 giờ trên thế giới nói chung, tại nước ta nói riêng còn có những hạn chế nhất định. Điều này cũng làm cho việc vận hành hồ chứa bị lúng túng trong thời gian mưa lũ diễn biến phức tạp.
 

- Hệ thống trạm quan trắc mưa tại một số hồ chứa chưa được đầy đủ, kỹ thuật quan trắc, truyền tin phục vụ dự báo còn chưa đồng bộ cũng đã gây không ít khó khăn cho dự báo thủy văn phục vụ vận hành liên hồ.
 

KIẾN NGHỊ GIẢI PHÁP KHẮC PHỤC
 

Để khắc phục, giảm bớt những khó khăn, tồn tại trong công tác dự báo, vận hành liên hồ chứa, trước mắt cần tiến hành các nhiệm vụ sau:
 

- Các  hồ chứa cần xây dựng mạng lưới trạm quan trắc mưa, dòng chảy đầy đủ, phân bố phù hợp trên lưu vực, đảm bảo cho việc giám sát tình hình mưa cũng như cung cấp thông tin cho công tác dự báo dòng chảy về hồ, tình hình lũ tại hạ du.
 

- Cần có sự trao đổi, phối hợp chặt chẽ hơn nữa giữa các đơn vị vận hành hồ chứa và đơn vị dự báo KTTV trong việc cung cấp, trao đổi thông tin.
 

- Lũ hạ du các hồ thủy điện hiện nay phụ thuộc rất nhiều vào quá trình dòng chảy từ các hồ đổ về. Vì vậy, các hồ chứa cần phải cung cấp chính xác, chi tiết và kịp thời về lưu lượng xả, chạy máy cho các đơn vị dự báo lũ. Khi có sự thay đổi lưu lượng xả đã dự kiến, cần phải thông tin ngay cho đơn vị dự báo lũ và các đơn vị liên quan.
 

- Cần tiếp tục đầu tư bổ sung, nâng cấp hệ thống trạm quan trắc KTTV trên toàn lưu vực (lòng hồ và hạ du); khảo sát, nghiên cứu phát triển công nghệ nhằm nâng cao chất lượng dự báo mưa hạn ngắn, hạn vừa.