Citarum – Dòng sông ô nhiễm nhất thế giới

Một ngôi làng nhỏ nằm ở ngoại ô Bandung, WestJava náu mình trong dãy núi và những cánh đồng đồng lúa trải dài, khung cảnh thật đẹp và thanh bình. Nhưng đó chỉ là những gì chỉ quan sát bằng mắt, thực chất nguồn nước cung cấp cho hệ sinh thái ở đây đang gặp vấn đề và bị ô nhiễm trầm trọng.


Sông Citarum, được coi là một trong những con sông ô nhiễm nhất ở Indonesia nhưng 30 triệu người dân và 80% nguồn nước uống ở Jakata đang phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn nước này. Trong khi đó, nước trước khi đưa vào sử dụng chỉ được xử lý ở các thành phố lớn, còn ở nông thôn, mọi việc cần làm là bơm thẳng lên một hệ thông lọc được bọc bằng khăn hoặc vải, sau đó nước sẽ được dùng cho tắm, giặt và nấu nướng.


Ngay gần đó, có hàng chục các nhà máy may mặc, những nhà máy này chính là nguồn cung cấp việc làm chủ yếu cho người dân ở đây đồng thời cũng là nguồn gây ô nhiễm lớn nhất đối với sông Citarum. Các chuyên gia môi trường cho rằng, quá trình công nghiệp hóa diễn ra nhanh và hỗn loạn, cùng với công cuộc đô thị hóa hai mươi năm qua là nguyên nhân chính gây ô nhiễm lưu vực sông Citarum rộng 13.000 ki lô mét vuông. Thảm họa môi trường cũng đã phải trả giá bằng sinh mạng con người, các thành phố hai bên bờ sông Citarum thường xuyên bị ngập lụt do dòng chảy của con sông bị tắc nghẽn bởi những núi rác.


Xa hơn một chút về phía thượng nguồn, trước khi màu nước chuyển thành màu đen, dễ dàng bắt gặp một người đàn ông đang rửa túi nilong trên bờ kênh rồi đem bán, ông cho biết chính nhờ các chất hóa học mạnh có trong nước đã giúp việc gột rửa hiệu quả hơn rất nhiều!


Bà Nyai, người phụ nữ gần 60 tuổi sống ở làng cho biết, toàn thân bà nổi đầy những đốm lấm tấm đen, cả con gái, cháu ngoại của bà cũng đang phải gánh chịu căn bệnh  như vậy. Riêng Wildan, cậu cháu trai bốn tuổi của bà cũng đầy các nốt trên mặt và cổ. Gia đình  bà cũng nhưng các hộ khác đều cho rằng tất cả các vấn đề này chi xuất hiện từ khi các nhà máy may mặc đi vào hoạt động từ những năm 1980

Nhưng hoạt động của các nhà máy không phải nguyên nhân duy nhất dẫn đến tình trạng này, chính những người dân ở đây cũng sử dụng nguồn nước như ống cống, nhà vệ sinh và xả mọi thứ rác thải dọc hai bờ sông.

Giáo dục công đồng để nâng cao ý thức của họ đối với dòng sông là một trong những dự án chính được thực hiện bởi ngân hàn ADB. Với nguồn vốn đầu tư là 500 triệu đôla trong vòng 15 năm, dự án hy vọng sẽ “cứu” được dòng sông Citarum và cộng động người dân đang sống dựa vào đó.

Sông Citarum hiện đang bị tổn thương rất nặng nề và cần ADB hy vọng sẽ hợp tác chặt chẽ với chính phủ Indonesia để có thể cải thiện lại sự sống trên toàn bộ lưu vực sông, trong đó có tính đến các vấn đề ô nhiễm, vệ sinh và vấn đề môi trường như chặt phá rừng, bồi lắng và lũ lụt. Ông Tom Panella từ ADB hiểu rõ được khối lượng cộng việc khổng lồ mà ông và các cộng sự đang phải đối mặt nhưng ông vẫn rất hy vọng rằng “với sự giúp đỡ và nỗ lực của tất cả mọi người  dòng sông sẽ khôi phục lại được trạng thái vón có vốn có, để người cộng đồng người dân xung quanh có một cuộc cuộc suống chất lượng cao và duy trì sự đa dạng của các loài sinh vật.”