Cắt điện doanh nghiệp gây ô nhiễm - Đơn giản nhưng hiệu quả

Từ đầu năm 2009 đến nay, Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường TPHCM tổ chức buộc tạm ngưng hoạt động các công đoạn phát sinh nước thải của hơn 50 doanh nghiệp. Biện pháp mạnh này ít nhiều khiến cho việc thực hiện bảo vệ môi trường tại doanh nghiệp được thực hiện nghiêm túc hơn.

Điều đáng nói, đây không phải là lần đầu tiên thanh tra sở áp dụng biện pháp chế tài mạnh này mà đã thực hiện từ nhiều năm trước. Tuy nhiên, do hạn chế về hành lang pháp lý nên biện pháp cưỡng chế buộc doanh nghiệp tạm ngưng hoạt động thường không được thực hiện triệt để. Do đó, tỷ lệ doanh nghiệp tái vi phạm môi trường ngày càng cao, có đến hơn 50% doanh nghiệp vẫn tiếp tục tái vi phạm. Cá biệt, có những doanh nghiệp chấp nhận nộp phạt vi phạm hành chính thay vì đầu tư cải tạo lại hệ thống xử lý chất thải. Nhiều doanh nghiệp còn đối phó với các cơ quan chức năng bằng việc xây dựng hệ thống xử lý nước thải nhưng chỉ là hình thức, không pha trộn hóa chất để xử lý nước thải, mặc dù hệ thống vẫn đang hoạt động. Cũng có khi doanh nghiệp pha trộn hóa chất nhưng chỉ để che mắt đoàn thanh tra khi đi kiểm tra, khi đoàn đi khỏi thì họ xả thẳng ra kênh rạch.

Kết quả quan trắc chất lượng nước kênh rạch trên địa bàn thành phố nhiều năm qua cho thấy, nồng độ các chất ô nhiễm công nghiệp vẫn liên tục tăng, năm sau tăng cao hơn năm trước. Điều này cho thấy, vẫn còn nhiều doanh nghiệp chưa thực hiện nghiêm việc xử lý chất thải, hoặc chưa đấu nối hệ thống xử lý nước thải cục bộ với hệ thống xử lý nước thải tập trung của khu công nghiệp.

Trước thực tế bức xúc đó, một kiến nghị đã được cơ quan chức năng đề ra, đó là thực hiện cắt điện những doanh nghiệp cố tình vi phạm môi trường. Biện pháp này không đòi hỏi quá nhiều thủ tục hành chính như thống kê, định giá tài sản, thực hiện niêm phong và tổ chức người giám sát thực hiện… Đơn giản chỉ là các cơ quan chức năng chuyển yêu cầu cho Công ty Điện lực TP để cho nhân viên đến thực hiện cắt điện doanh nghiệp nào vi phạm. Cách làm này đã tạo được sự đồng thuận từ phía Công ty Điện lực TPHCM và đang phát huy hiệu quả nhất định.

Kết quả sau khi áp dụng biện pháp mạnh này với hơn 50 doanh nghiệp trên địa bàn thành phố cho thấy nhiều doanh nghiệp đã có sự chuyển biến tích cực. Không ít đơn vị đã lập giải trình, đồng thời cam kết với các cơ quan chức năng sẽ nghiêm túc thực hiện cải tạo môi trường sản xuất. Trên thực tế sau khi tái kiểm tra, đoàn thanh tra cũng nhận thấy các doanh nghiệp đã khắc phục đáng kể vấn đề gây ô nhiễm trước đây.

Có thể nói, TPHCM là một trong những tỉnh thành đầu tiên áp dụng biện pháp cắt điện các doanh nghiệp tái vi phạm môi trường nghiêm trọng và đạt được hiệu quả cao. Việc sớm áp dụng mô hình này ở các tỉnh thành có thể giảm thiểu đáng kể tình trạng doanh nghiệp cố tình vi phạm gây ô nhiễm nghiêm trọng cho môi trường.