Hội thảo tham vấn quốc gia về dự án tăng cường khả năng chống chịu lũ lụt và hạn hán trong lưu vực sông Mê Công

Phát biểu tại Hội thảo, ông Trương Hồng Tiến, Phó Chánh Văn phòng Ủy ban sông Mê Công Việt Nam cho biết, Chiến lược phát triển lưu vực sông Mê Công giai đoạn 2021-2030 được Ủy hội sông Mê Công quốc tế thông qua vào năm 2020 bao gồm cả phần thượng lưu và hạ lưu sông Mê Công. Để triển khai thực hiện Chiến lược này, Ủy hội sông Mê Công quốc tế đã huy động và tìm kiếm nhiều nguồn tài trợ khác nhau từ các quốc gia trong lưu vực và các tổ chức quốc tế. Một trong những nỗ lực của Ban Thư ký Ủy hội là xây dựng một Chương trình hợp tác khu vực Mê Công - Lan Thương nhằm huy động tài trợ từ các sáng kiến hợp tác vùng (ASEAN, MLC và GMS) và các quỹ tài trợ có liên quan. Chương trình hợp tác này đã xác định 10 dự án thành phần cần được triển khai xây dựng để xin tài trợ và một trong số đó là dự án "Khôi phục các lưu vực sông xuyên biên giới nhằm tăng cường khả năng chống chịu lũ lụt và hạn hán trong lưu vực sông Mê Công và đề xuất một hợp phần mở rộng quy mô cho lưu vực sông xuyên biên giới Xê Công". 


Ông Trương Hồng Tiến, Phó Chánh Văn phòng Ủy ban sông Mê Công Việt Nam phát biểu tại Hội thảo
 

Theo đó, Ban thư ký Ủy ban sông Mê Công quốc tế đã xây dựng đề cương dự án với các hợp phần chính bao gồm: Xây dựng năng lực thể chế về Quản lý tổng hợp tài nguyên nước xuyên biên giới của lưu vực 9C-9T để giảm nguy cơ lũ và hạn; Xây dựng khả năng chống chịu với lũ và hạn xuyên biên giới trong tiểu lưu vực 9C-9T thông qua các công cụ lập kế hoạch thích ứng dựa trên hệ sinh thái và các biện pháp can thiệp; Tăng cường quản lý kiến thức và thông tin lưu vực chung 9C-9T, giám sát tài nguyên nước và hệ thống cảnh báo sớm lũ và hạn; Xây dựng năng lực cấp vùng để lập kế hoạch, phục hồi và quản lý lưu vực sông; và Nâng cao và chia sẻ các bài học kinh nghiệm từ Dự án trong Hạ lưu vực sông Mê Công.
 

Chia sẻ về hợp phần mở rộng quy mô cho lưu vực sông xuyên biên giới Xê Công, ông Trương Hồng Tiến cho biết, sông Xê Công là sông nhánh chảy tự do cuối cùng ở lưu vực sông Mê Công; bắt nguồn từ Việt Nam (chiếm 3% lưu vực) và chảy xuống đông nam Lào - nơi có 78% lưu vực - và sau đó chảy vào đông bắc Campuchia (với 19% lưu vực). 


Toàn cảnh Hội thảo
 

Hiện nay, lưu vực sông xuyên biên giới Xê Công đang phải đối mặt với các thách thức lớn về lũ lụt, hạn hán và suy thoái các hệ sinh thái ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn do biến đổi khí hậu và tác động ngày càng tăng của con người. Bên cạnh đó, việc không kiểm soát được các phát triển nông nghiệp và các dự án thủy điện trong quy hoạch trên sông Xê Công cũng là những thách thức đe dọa đáng kể đến đa dạng sinh học, sinh kế, an ninh nguồn nước và lương thực, nghề cá trong khu vực và các dịch vụ hệ sinh thái khác.
 

Tuy nhiên, cần xem xét điều kiện của lưu vực sông 9C-9T có tương đồng với điều kiện của lưu vực sông Xê Công không để áp dụng và cần phải có sự tham vấn của các quốc gia chịu tác động mạnh mẽ của hạn hán, lũ lụt trên lưu vực sông Xê Công như Lào và Campuchia. Đồng thời, cần phải xin ý kiến của các cấp cao hơn để tiến hành thực hiện dự án.