Nguy cơ thiếu nước nghiêm trọng ở vùng hạ lưu sông Vu Gia
- Thứ tư - 17/06/2009 07:26
- |In ra
- |Đóng cửa sổ này
Phòng Kỹ thuật – Công Công ty Cấp nước Đà Nẵng cho biết: tháng 7/2008, việc tiến hành chặn dòng để tích nước vào hồ thuỷ điện A Vương 1 đã gây ra đợt thiếu nước nghiêm trọng ở hạ lưu sông Vu Gia, khiến khoảng 10.000ha đất nông nghiệp bị hạn hán. Công ty Cấp nước Đà Nẵng phải huy động trạm bơm dự phòng ở An Trạch (Quảng Nam) để chống nhiễm mặn cho Nhà máy nước Cầu Đỏ nhưng vẫn không khắc phục nổi. Theo luận chứng kỹ thuật, dòng cơ bản của Thủy điện A Vương chỉ bằng 1/3 dòng cơ bản của Thủy điện Đăk Mi 4 nên nếu chuyển toàn bộ nước sông Đăk Mi về sông Thu Bồn mà không đổ về sông Vu Gia như trước thì tình hình sẽ càng nghiêm trọng hơn.
Theo các ngành chức năng, diện tích lưu vực sông Vu Gia ở thượng nguồn tính đến đầu sông Ái Nghĩa là 5.160km2. Sông Vu Gia có 3 nhánh sông chính, trong đó sông Cái Đăk Mi quan trọng nhất, tuy chỉ chiếm 36% diện tích lưu vực nhưng là nguồn nước chính của sông Vu Gia, cung cấp 50% tổng lượng nước. Theo tính toán cân bằng nước của các nhà chuyên môn (đã tính cả nguồn nước nội thủy của thành phố Đà Nẵng), do chuyển nước ra khỏi lưu vực nên khi thuỷ điện Đăk Mi 4 đi vào hoạt động thì tình hình thiếu nước ở hạ lưu sông Vu Gia là rất nghiêm trọng.
Nhà máy Thủy điện Đăk Mi 4 có công suất 190MW, tổng mức đầu tư 4.600 tỉ đồng, được Tổng Công ty Đầu tư phát triển đô thị và KCN Việt Nam khởi công cuối tháng 4/2007 tại huyện Phước Sơn (Quảng Nam). Theo đánh giá của lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Chi cục Thủy lợi Đà Nẵng, đơn vị tư vấn Dự án Thủy điện Đăk Mi 4 đã nhầm lẫn khi thực hiện nguyên tắc “trả nước về sông cũ” trong việc thiết kế xây dựng, vận hành nhà máy. Theo đó, dòng nước cơ bản sông Đăk Mi được tính toán chuyển về sông Thu Bồn để phát điện, sau đó chảy về sông Vu Gia. Đây là một sai lầm rất nghiêm trọng bởi trên thực tế, tuy có một lượng nhỏ nước sông Thu Bồn chảy về sông Hàn (Đà Nẵng) qua sông Vĩnh Điện (Quảng Nam) nhưng nguồn nước này không sử dụng được do sông Vĩnh Điện bị nhiễm mặn quanh năm.
Trước tình hình này, UBND thành phố Đà Nẵng đã có báo cáo gửi các Bộ: Công Thương, Tài nguyên và Môi trường… nhấn mạnh về nguy cơ thiếu nước nghiêm trọng đối với khu vực này nếu Nhà máy Thủy điện Đăk Mi 4 vận hành như thiết kế ban đầu. Không dưới 40.000 dân, hàng chục ngàn ha lúa, hoa màu sẽ thiếu nước; Nhà máy Nước Cầu Đỏ, nguồn cung cấp nước chính cho thành phố sẽ phải ngừng hoạt động vì bị nhiễm mặn. Hiện nay, tổng lượng nước sạch các nhà máy trên địa bàn cung cấp cho thành phố Đà Nẵng vào khoảng 155.000m3/ngày, riêng Nhà máy Nước Cầu Đỏ cung cấp 120.000m3/ngày và cung cấp nước thô cho Nhà máy nước Sân bay với công suất 30.000m3/ngày. Như vậy, nếu Nhà máy Nước Cầu Đỏ ngừng hoạt động thì gần như cả Đà Nẵng sẽ “chết khát”.
Từ thực tế trên, với sự nghiên cứu của các ngành chức năng thì việc chuyển dòng cơ bản của sông Đăk Mi ra khỏi lưu vực sông Vu Gia để chảy về sông Thu Bồn, gây hậu quả cho các địa phương ở hạ lưu sông Vu Gia là vi phạm điều 24 Luật Tài nguyên nước. Theo đó: “Việc xây dựng dự án chuyển nước từ lưu vực sông này sang sông khác phải căn cứ vào chiến lược quốc gia về tài nguyên nước, quy hoạch lưu vực sông liên quan, kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội của các địa phương trong lưu vực sông có liên quan và phải tính toán đầy đủ khả năng các nguồn nước, nhu cầu dùng nước và tác động môi trường”. UBND Tthành phố Đà Nẵng đề nghị Bộ Công Thương chỉ đạo chủ đầu tư Dự án thủy điện Đăk Mi 4 là Tổng Công ty Đầu tư phát triển đô thị và KCN Việt Nam phải bổ sung thiết kế cống điều tiết qua thân đập của thủy điện Đak Mi 4, để chuyển trả dòng nước cơ bản sông Đăk Mi về lại Vu Gia thay vì đổ về sông Thu Bồn như thiết kế ban đầu.
Theo các ngành chức năng, diện tích lưu vực sông Vu Gia ở thượng nguồn tính đến đầu sông Ái Nghĩa là 5.160km2. Sông Vu Gia có 3 nhánh sông chính, trong đó sông Cái Đăk Mi quan trọng nhất, tuy chỉ chiếm 36% diện tích lưu vực nhưng là nguồn nước chính của sông Vu Gia, cung cấp 50% tổng lượng nước. Theo tính toán cân bằng nước của các nhà chuyên môn (đã tính cả nguồn nước nội thủy của thành phố Đà Nẵng), do chuyển nước ra khỏi lưu vực nên khi thuỷ điện Đăk Mi 4 đi vào hoạt động thì tình hình thiếu nước ở hạ lưu sông Vu Gia là rất nghiêm trọng.
Nhà máy Thủy điện Đăk Mi 4 có công suất 190MW, tổng mức đầu tư 4.600 tỉ đồng, được Tổng Công ty Đầu tư phát triển đô thị và KCN Việt Nam khởi công cuối tháng 4/2007 tại huyện Phước Sơn (Quảng Nam). Theo đánh giá của lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Chi cục Thủy lợi Đà Nẵng, đơn vị tư vấn Dự án Thủy điện Đăk Mi 4 đã nhầm lẫn khi thực hiện nguyên tắc “trả nước về sông cũ” trong việc thiết kế xây dựng, vận hành nhà máy. Theo đó, dòng nước cơ bản sông Đăk Mi được tính toán chuyển về sông Thu Bồn để phát điện, sau đó chảy về sông Vu Gia. Đây là một sai lầm rất nghiêm trọng bởi trên thực tế, tuy có một lượng nhỏ nước sông Thu Bồn chảy về sông Hàn (Đà Nẵng) qua sông Vĩnh Điện (Quảng Nam) nhưng nguồn nước này không sử dụng được do sông Vĩnh Điện bị nhiễm mặn quanh năm.
Trước tình hình này, UBND thành phố Đà Nẵng đã có báo cáo gửi các Bộ: Công Thương, Tài nguyên và Môi trường… nhấn mạnh về nguy cơ thiếu nước nghiêm trọng đối với khu vực này nếu Nhà máy Thủy điện Đăk Mi 4 vận hành như thiết kế ban đầu. Không dưới 40.000 dân, hàng chục ngàn ha lúa, hoa màu sẽ thiếu nước; Nhà máy Nước Cầu Đỏ, nguồn cung cấp nước chính cho thành phố sẽ phải ngừng hoạt động vì bị nhiễm mặn. Hiện nay, tổng lượng nước sạch các nhà máy trên địa bàn cung cấp cho thành phố Đà Nẵng vào khoảng 155.000m3/ngày, riêng Nhà máy Nước Cầu Đỏ cung cấp 120.000m3/ngày và cung cấp nước thô cho Nhà máy nước Sân bay với công suất 30.000m3/ngày. Như vậy, nếu Nhà máy Nước Cầu Đỏ ngừng hoạt động thì gần như cả Đà Nẵng sẽ “chết khát”.
Từ thực tế trên, với sự nghiên cứu của các ngành chức năng thì việc chuyển dòng cơ bản của sông Đăk Mi ra khỏi lưu vực sông Vu Gia để chảy về sông Thu Bồn, gây hậu quả cho các địa phương ở hạ lưu sông Vu Gia là vi phạm điều 24 Luật Tài nguyên nước. Theo đó: “Việc xây dựng dự án chuyển nước từ lưu vực sông này sang sông khác phải căn cứ vào chiến lược quốc gia về tài nguyên nước, quy hoạch lưu vực sông liên quan, kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội của các địa phương trong lưu vực sông có liên quan và phải tính toán đầy đủ khả năng các nguồn nước, nhu cầu dùng nước và tác động môi trường”. UBND Tthành phố Đà Nẵng đề nghị Bộ Công Thương chỉ đạo chủ đầu tư Dự án thủy điện Đăk Mi 4 là Tổng Công ty Đầu tư phát triển đô thị và KCN Việt Nam phải bổ sung thiết kế cống điều tiết qua thân đập của thủy điện Đak Mi 4, để chuyển trả dòng nước cơ bản sông Đăk Mi về lại Vu Gia thay vì đổ về sông Thu Bồn như thiết kế ban đầu.